Wat ooit werd aangelegd uit pure noodzaak om Emmen te sparen, is in twee eeuwen uitgegroeid tot een oase van rust midden in de stad. De Emmerdennen bij Emmen bestaat op de kop af tweehonderd jaar. "Een bijzondere mijlpaal, want hiermee is dit een van de oudste bossen van Drenthe."

Volgens boswachter Jolijn Meier van Staatsbosbeheer is die ouderdom nog goed terug te zien. "Kijk maar eens naar deze oude, fors uitgegroeide grove dennen op het Haantjeduin. Die bomen, met hun brede zware takken, vertellen heel veel historie." Het is precies deze hoger gelegen zandrug in het bos - met bijna dertig meter het hoogste punt van De Hondsrug - waar de oudste bomen terug te vinden zijn. "En dat is ook niet zo gek, want op deze plek zijn de boeren in 1824 begonnen met het zaaien van de eerste dennen. Er was hier toen helemaal geen bos, alleen maar heide en stuifzand."

'Volledige boerderijen kwamen onder het zand te zitten'

En dat stuifzand vormde een groeiend risico voor het nabijgelegen dorp Emmen. "Steeds vaker kwam het voor dat akkers en soms zelfs volledige boerderijen onder het zand kwamen te zitten, dat was een groot gevaar. Er moest dus wel iets gebeuren." Het nieuwe dennenbos zorgde ervoor dat het zand vast kwam te liggen, waarmee het gevaar geweken was. Vanaf 1850 werd het gebied op grote schaal bebost.

En zo is de kiem gelegd voor het bos, dat in de jaren daarna uitgroeide en ook meer en meer ingezet werd als productiebos. "Tegelijkertijd groeide dat dorpje Emmen uit tot een stad rondom de Emmerdennen, maar bleef het bos gespaard. En dat maakt deze plek nu tot een uniek gebied, midden in een stadse omgeving."

Nieuw kabouterbeeld en wandelpad

Vandaag vierde Staatsbosbeheer de verjaardag van dit bijzondere bos, met allerlei activiteiten. Kinderen konden nestkastjes timmeren, broodjes bakken en houten kabouterbeeldjes schilderen. Ook waren er onder meer demonstraties met trekpaarden en waren op verschillende plekken historische foto's van het bos te zien. Langs het kabouterpad in het bos werd een nieuwe metershoge houten kabouter onthuld, gezaagd uit een Amerikaanse eik.

Meier: "En daar blijft het niet bij. Vanaf nu is er in het bos ook een nieuwe wandelroute bij, van ongeveer zeven kilometer lang. Wandelaars kunnen langs deze route qr-codes scannen en op die manier via teksten en video's veel te weten komen over de ontstaansgeschiedenis en de bijzondere bomen van de Emmerdennen."

'Veelzijdig en afwisselend'

Als het aan Meier ligt, blijft het bos ook de komende generaties goed onderhouden. "Klimaatveranderingen brengen voor ons nieuwe uitdagingen met zich mee. De ene keer hebben we te maken met extreme droogte in het bos, en juist nu is door de vele regenval juist erg nat." Belangrijk is volgens haar dat het bos veelzijdig en afwisselend blijft, met allemaal verschillende bomen van verschillende leeftijden. "Zodat het een waardevolle plek blijft voor de Emmenaren. Het bos zorgt nog altijd voor houtoogst, heeft een hoge ecologische waarde en is vooral ook een mooie plek voor recreatie."