-
Deze zwavelzwam heeft het niet gered in de 'Big Five' maar is ook te spotten in Drenthe (Rechten: RTV Drenthe/Marike Goossens)
Het kan je deze week niet ontgaan zijn: het is herfst. De tijd van kastanjes, pompoenen, vallende bladeren en... paddenstoelen! Hoewel het voor de tijd van het jaar langzaam op gang komt, is de paddenstoelenperiode toch echt aangebroken.
Eef Arnolds, voorzitter van de Paddenstoelenwerkgroep Drenthe: "Het is eigenlijk te droog voor de paddenstoel. Eerdere jaren zag je rond deze tijd al echt een explosie van zwammen, maar dat valt nu wel tegen. Het kan nog wel goedkomen hoor, als er de komende tijd wat meer regen valt." Paddenstoelen hebben namelijk een vochtige ondergrond nodig om op te groeien.
Als je naar buiten gaat, hoef je bijna nergens in Drenthe ver te lopen om paddenstoelen te vinden. Speciaal voor RTV Drenthe heeft Arnolds een Big Five samengesteld: "De vijf grootste paddenstoelen die je in Drenthe kan vinden!"
1. Vliegenzwam
Vraag iemand om een paddenstoel te tekenen en negen van de tien keer komt deze tevoorschijn: de paddenstoel van kabouter Spillebeen. Onmiskenbaar, een rode hoed met witte stippen, en hij wordt tot wel 20 centimeter breed. Deze zwam komt in Drenthe veel voor, je vindt hem vooral bij berken, maar ook bij andere loof- en naaldbomen.
De vliegenzwam groeit in symbiose met bomen, wat betekent dat hij samenwerkt met de boomwortels om voedingsstoffen uit te wisselen. Hij is giftig voor mensen, maar wordt soms door dieren zoals eekhoorns en herten gegeten. Vroeger werd de vliegenzwam gebruikt om vliegen te verdoven, vandaar de naam. Hoewel hij prachtig is om te zien, is het verstandig om hem alleen te bewonderen en niet aan te raken.
2. Reuzenzwam
De waaiervormige hoeden van de reuzenzwam kunnen wel 40 centimeter breed worden, en hebben fijne gaatjes aan de onderkant. Ze groeien vaak in rozetten die wel een meter breed kunnen zijn.
De reuzenzwam komt vooral voor aan de voet van oude loofbomen, meestal beuken, ook na de kap bij stronken. In Drenthe is deze zwam vrij schaars. Grote exemplaren kun je vinden op onder andere de begraafplaats langs de Beilerstraat in Assen.
De reuzenzwam is eetbaar, maar alleen in jonge, verse toestand; oudere exemplaren kunnen taai worden en minder smakelijk zijn. Als je op zoek gaat naar paddenstoelen om te eten is het belangrijk om goed te weten hoe je de paddenstoel moet identificeren, aangezien verwarring met andere, mogelijk giftige zwammen ernstige gevolgen kan hebben.
3. Grote parasolzwam
De grote parasolzwam is een statige paddenstoel met een bruin geschubde hoed. Hij wordt tot 35 centimeter breed en heeft een slanke steel met bruine gordels. De hoed heeft een karakteristieke parasolvorm en kan in het midden iets bol zijn. Aan de onderzijde van de hoed bevinden zich fijne, witachtige lamellen die later een roze tint kunnen krijgen naarmate de sporen rijpen.
Hij is vaak te vinden in losse groepen in graslanden, parken en langs bosranden. In Drenthe is deze paddenstoel vrij algemeen. De grote parasolzwam is ook eetbaar en staat bekend om zijn nootachtige smaak. Het is wel cruciaal om hem goed te kunnen identificeren, omdat hij erg lijkt op de giftige scheefhoofdzwam.
4. Reuzenbovist
Reuzenbovisten zijn aanvankelijk witte, massieve bollen. Later worden ze olijfbruin en sponzig. Een reuzenbovist kan wel een halve meter groot worden, wat hem tot een van de grootste paddenstoelen maakt die je in Nederland kunt tegenkomen. De schil van de bovist is in het begin glad, maar naarmate hij ouder wordt, kan deze barsten en een onregelmatig oppervlak laten zien.
In Drenthe zijn ze vrij zeldzaam. De meeste kans om deze zwam te spotten is op zeer voedselrijke gronden, zoals op oude vuilnisbelten of in zwaar bemeste parken en graslanden.
5. Inktviszwam
Dit is een bijzondere paddenstoel. Aanvankelijk zijn het kleine, grijzige 'duivelseieren'. Daaruit komen vervolgens vier of vijf felrode 'tentakels', die ook nog eens een smerige geur van kattenstront verspreiden. De inktviszwam wordt tot 15 centimeter breed, groeit vaak in groepen en is dan erg opvallend.
Oorspronkelijk komt deze zwam uit Australië, maar is nu in Nederland helemaal ingeburgerd. In Drenthe komt hij plaatselijk veel voor, vooral op uitgestrooide houtsnippers. Ook staat de inktviszwam opvallend vaak langs kanalen, zoals het Linthorst-Homankanaal en het Oranjekanaal.
De tien meest algemene paddenstoelen in Drenthe:
Heb je geen paddenstoelen uit de Big Five kunnen vinden, óf kan je er juist geen genoeg van krijgen? Speur dan eens verder! Volgens Eef Arnolds van de Paddenstoelenwerkgroep Drenthe zijn dit de tien meest voorkomende paddenstoelen in Drenthe:
- Gewone zwavelkop
- Geweizwam
- Helmmycena
- Gewoon elfenbankje
- Gele aardappelbovist
- Vliegenzwam
- Melksteelmycena
- Gewoon eikenbladzwammetje
- Berijpte russula
- Gele korstzwam
Benieuwd hoe ze eruitzien, zodat je ze kan herkennen in het veld of in het bos? Neem dan eens een kijkje in de online Ecologische Atlas van Paddenstoelen in Drenthe.
Ga je op zoek naar paddenstoelen, vergeet dan niet een fotocamera mee te nemen. Of maak wat mooie foto's met je telefoon! Ga je er liever op uit om paddenstoelen te plukken? Dan moet je wel heel zeker weten wat je doet. Hoewel sommige paddenstoelen eetbaar zijn, is het gemakkelijk om je te vergissen. En dat kan desastreuze gevolgen hebben!
Het is dan ook aan te raden om mee te gaan met een begeleide paddenstoelenwandeling. Dan is er een natuurgids met verstand van zaken die je alles kan vertellen over de paddenstoelen die je onderweg tegenkomt. Wil je weten wanneer je met zo'n wandeling mee kan? Kijk dan op de website van de Paddenstoelenwerkgroep Drenthe.