Reis mee met Peter de Paling

Het is Kinderboekenweek! Het thema is ‘Reis mee!’. Niet alleen mensen reizen, maar dieren doen dat ook. Waarom reizen dieren? Hoe doen zij dat? Vandaag leren we alles over de paling.

De paling is lang, slijmerig en bruin. Hij kan wel tot één meter lang worden. Hij heeft hele kleine kieuwen die veel vocht vasthouden. Hierdoor kan de paling niet alleen zwemmen, maar ook over land bewegen.

Een bijzondere reis

De paling maakt in zijn leven een hele bijzondere reis. Hij wordt geboren in de Sargassozee. Dit ligt vlakbij de Bahama’s, wel zesduizend kilometer hiervandaan! Heel diep in de zee worden de eitjes gelegd. Deze eitjes worden met de stroming van de zee meegevoerd naar Europa. Tijdens deze reis komen er larven uit de eitjes die veranderen in glasaaltjes. Deze jonge aaltjes heten zo omdat ze doorzichtig zijn. Je kan er dus doorheen kijken. De reis van de Sargassozee naar Europa kan wel drie jaar duren. Op het moment dat de aal kleur krijgt, wordt hij paling genoemd.

Wanneer de paling in Europa is aangekomen wil hij van het zoute water in de zee naar het zoete water in het binnenland. Er zijn alleen een hoop obstakels die de doorgang van het zoute naar het zoete water versperren. Denk bijvoorbeeld aan sluizen, dijken en de deltawerken. Om toch het zoete water te kunnen bereiken kronkelt de paling soms over land. Dit doet hij vooral tijdens vochtige nachten. Als het gelukt is om het zoete water te bereiken, leeft de paling daar een tijdje.

Wanneer de paling helemaal vol zit van het eten en is volgroeid, stopt hij met eten. Vanaf dat moment heet de paling een schieraal. De schieraal wil dan terug naar de plek waar hij is geboren, de Sargassozee. Daar wil hij zich gaan voortplanten. Het bijzondere is dat de schieraal alleen daar eitjes wil leggen. Waarom hij dat alleen daar doet, is nog een mysterie.

Veel eten

De paling moet veel eten om te kunnen groeien. Hij eet vooral ’s nachts. Overdag verstopt hij zich tussen waterplanten en stenen of hij graaft zich in de bodem in. Jonge palingen eten de eitjes van andere vissen, muggenlarven, wormen en andere kleine waterdieren. Als de paling groter wordt gaat hij ook kleine visjes eten.

Paling in het water (Foto: Saxifraga/Eric Gibcus).

Ernstig bedreigd

Het gaat niet goed met de paling. De vis wordt ernstig bedreigd. Vijftig en zestig jaar geleden waren er heel veel palingen. De huidige populatie is nog maar tien procent van de populatie uit de jaren zestig en zeventig. Er zijn een aantal redenen waarom het niet goed gaat met de paling.

Ten eerste is de zee vervuild. Palingen kunnen heel slecht tegen vies water. Ten tweede is het voor palingen veel moeilijker geworden om vanuit de zee het zoete water in het binnenland te bereiken. Dit komt door de dijken en sluizen die in de weg staan. Ten derde gaat het niet goed met de paling omdat er op het dier gevist wordt. Dit gebeurt tegenwoordig wel minder dan vroeger, maar de paling wordt nog steeds gevangen en verkocht.

Doen: Het Palingspel! Stap 1: Lees eerst het artikel, luister naar het verhaaltje of bekijk dit filmpje. Stap 2: Speel nu het Palingspel. Klik hier en hier om het spel te downloaden en te printen. Dit speel je op dezelfde manier als Ganzenbord. Heb je dat weleens gespeeld? Stap 3: De paling maakt een reis over het bord: van de Sargassozee naar Nederland en weer terug. Wie het eerste terug is in de Sargassozee, wint! Dat is alleen nog niet zo makkelijk… De paling komt onderweg namelijk allerlei gevaren tegen. Zoals de zeearend, overbevissing, de zeedijk en vervuild water. De paling in de hokjes ziet er niet altijd hetzelfde uit. Soms in de vorm van eitjes, als larve, als glasaal en als volwassen paling. Wie op een vakje met zo’n afbeelding van de paling komt, moet nog eens hetzelfde aantal gegooide ogen op de dobbelsteen verder tellen.

Wil jij ook met andere dieren op reis? Klik hier!

Dit artikel is tot stand gekomen dankzij informatie uit het lespakket van IVN Natuureducatie. Klik hier om het pakket te downloaden.