Tijdlijn van de wolf in Drenthe

Het aantal wolven in ons land neemt toe. Ook in Drenthe loopt steeds vaker een wolf rond. Deze tijdlijn geeft een overzicht van de ontwikkelingen met betrekking tot de wolf. Sinds wanneer is het dier een beschermde soort? Wanneer vestigde zich voor het eerst een wolf in Drenthe? Hoe zit het met de schadevergoedingen voor veehouders? De antwoorden op deze en andere vragen vind je hier.

2022
WOLVENWELPEN GEBOREN IN DRENTS-FRIESE REGIO
WOLVENWELPEN GEBOREN IN DRENTS-FRIESE REGIO

BIJ12 maakt bekend dat in de grensregio Drenthe en Friesland wolvenwelpen geboren zijn. In het gebied zijn in ieder geval drie welpen gezien. "Maar het kunnen er nog wel meer zijn", zegt Dick Klees van de zoogdierenvereniging. "Vaak laten niet alle welpen zich tegelijkertijd zien." De locatie wordt geheim gehouden om verstoring te voorkomen.

REE IN DRENTS-FRIESE WOLD LIJKT VAKER PROOI TE WORDEN VAN WOLF
REE IN DRENTS-FRIESE WOLD LIJKT VAKER PROOI TE WORDEN VAN WOLF

Herders die voor Staatsbosbeheer met schapen actief zijn in het Drents-Friese Wold hebben aanwijzingen dat de twee wolven in het grensgebied van de twee provincies steeds meer overschakelen op reeën. De herders zien steeds meer resten van reeën in het veld waar een roofdier verantwoordelijk voor is. Dat kan betekenen dat de wolven meer overschakelen op wild, omdat schapenhouders hun vee steeds beter beschermen.

IN EERSTE 8 WEKEN 2022 DOODDE WOLF NEGENTIEN SCHAPEN
IN EERSTE 8 WEKEN 2022 DOODDE WOLF NEGENTIEN SCHAPEN

Uit DNA-onderzoek uitgevoerd door Bij12, de organisatie die verantwoordelijk is voor onderzoek en afhandeling van wolvenschade, blijkt dat negentien schapen in Zuidwest-Drenthe werden doodgebeten door een wolf. De schapen liepen in Vledder, Vledderveen, Doldersum en Wapse.

HULP VOOR DRENTSE SCHAPENHOUDERS BIJ GEBRUIK WOLFWERENDE RASTERS
HULP VOOR DRENTSE SCHAPENHOUDERS BIJ GEBRUIK WOLFWERENDE RASTERS

Veehouders in de provincie Drenthe die wolfwerende rasters willen gebruiken om hun schapen tegen wolven te beschermen, kunnen vanaf nu hulp krijgen van een ondersteunersteam. Het team bestaat uit drie medewerkers van agrarisch uitzendbureau Abeos die hiervoor een speciale training hebben gehad.

LANDELIJKE CAMPAGNE NATUURMONUMENTEN ‘WENNEN AAN DE WOLF’
LANDELIJKE CAMPAGNE NATUURMONUMENTEN ‘WENNEN AAN DE WOLF’

Geen wolf kan er straks meer langs. De kudde van schaapskooi Achter 't Zaand bij Lhee is met een nieuw wolfwerend raster beschermd tegen aanvallen van de wolf. Op deze plek trapt Natuurmonumenten haar landelijke campagne af: 'wennen aan de wolf'. Gericht op het scheiden van feiten en fabels in de discussie over het teruggekeerde roofdier. 

DNA-SPEURDER ONDERZOEKT VERMOEDELIJKE WOLVENAANVALLEN
DNA-SPEURDER ONDERZOEKT VERMOEDELIJKE WOLVENAANVALLEN

Het is een triest gezicht op het erf van een schapenhouder in Vledder. Twee dode schapen, meerdere gewond. Het is een bekend tafereel voor onafhankelijk taxateur Johan Wesselink. Het is al zijn tweede adres van de dag. "Ik moet zeggen dat ik gelukkig vrijwel altijd een DNA-spoor heb dat leidt tot een predator", vertelt Wesselink. Dat wil nog niet zeggen dat het altijd om een wolf gaat. Soms blijken de schapen toegetakeld door honden en in een enkel geval zelfs door een vos. Alleen als de aanval het werk is van de wolf krijgt de schapenhouder zijn schade vergoed door de overheid.

2021
VROUWTJESWOLF VESTIGT ZICH IN DRENTHE

Een vrouwtjeswolf heeft zich in Drenthe gevestigd. Dat blijkt uit DNA-onderzoek van BIJ12. Het dier verblijft inmiddels langer dan zes maanden in Zuidwest-Drenthe, en dat betekent dat er sprake is van een vestiging. Wolf GW2090f werd voor het eerst waargenomen in april van dit jaar. DNA van het dier werd afgelopen september en oktober ook gevonden op schapen, die door de wolf gedood waren. Het is de tweede wolf die zich vestigt in Drenthe. Vorig jaar september was dat ook het geval. Die mannetjeswolf is ondertussen weer vertrokken.

WOLVENKOPPEL GESPOT IN ZUIDWEST-DRENTHE
WOLVENKOPPEL GESPOT IN ZUIDWEST-DRENTHE

In Zuidwest-Drenthe is onlangs een wolvenkoppel gespot. Dat bevestigt een woordvoerder van Staatsbosbeheer. Op beelden van een cameraval is volgens Staatsbosbeheer duidelijk te zien dat het om een mannetje en een vrouwtje gaat. Het is voor het eerst dat een wolvenkoppel gespot is in Drenthe. Staatsbosbeheer wil - om 'wolventoerisme' tegen te gaan - niet zeggen waar de twee dieren precies gezien zijn. "De locatie maken we bewust niet specifieker, om de wolven rust te geven." Het is nog niet duidelijk of het koppel zich hier ook gevestigd heeft.

WOLVENHEK DRENTS-FRIESE GRENS BLIJFT STEKEN OP 25 METER
WOLVENHEK DRENTS-FRIESE GRENS BLIJFT STEKEN OP 25 METER

Het was een groot spektakel. Bijna een half jaar geleden werden de eerste palen geplaatst en de draden gespannen van het wolvenhek op de Drents-Friese grens. Het was het begin van een 150 kilometer lang hekwerk stelde de organisatie. Maar nu, vijf maanden later staat er nog steeds maar ongeveer 25 meter hek.

GELD VOOR WOLFWERENDE RASTERS

Drentse schapen- en geitenhouders kunnen subsidie krijgen voor wolfwerende rasters. Dat gebeurt met terugwerkende kracht. Aanleiding zijn de recente aanvallen van vermoedelijk een wolf op schapen en een kalf op meerdere plekken in Drenthe.

‘DESKUNDE BINNEN PAAR UUR AANWEZIG VOOR DNA-ONDERZOEK WOLF’
‘DESKUNDE BINNEN PAAR UUR AANWEZIG VOOR DNA-ONDERZOEK WOLF’

Het duurt 'veel te lang' voordat duidelijk wordt of een dier is doodgebeten door een wolf of niet, vindt LTO Noord. BIJ12, het bureau dat voor provincies onder meer wolvenschade regelt, bestrijdt dat. Over het algemeen is een deskundige binnen een paar uur aanwezig, maar in ieder geval binnen 24 uur na de melding, zo schetst BIJ12. En dat is ook in de weekenden, zegt een woordvoerder.

‘NEDERLAND NIET KLAAR VOOR KOMST WOLF’

"Als we naar de situatie in Duitsland kijken, zien we dat de wolvenpopulatie de laatste jaren exponentieel is gestegen. En dat gaat ook in Nederland gebeuren", zegt wolvendeskundige en oprichter van het Wolfcenter in het Duitse Dörverden Frank Fass vastberaden. De Duitse wolvendeskundige vindt dat er in Nederland al lang en breed een campagne had moeten worden opgestart om de bevolking te informeren over wat het betekent dat wolvenroedels zich in Nederland gaan vestigen.

SUBSIDIEGEBIED WOLFWERENDE MAATREGELEN UITGEBREID
SUBSIDIEGEBIED WOLFWERENDE MAATREGELEN UITGEBREID

Schapen- en geitenhouders kunnen nu in een veel groter gebied subsidie krijgen voor wolfwerende maatregelen zoals hekken. Dat hebben de Gedeputeerde Staten (GS) besloten. Naast het huidige gebied in het Hart van Drenthe komt grofweg het hele zuiden van Drenthe en het stuk tussen deze twee gebieden erbij. (Afbeelding: Provincie Drenthe)

2020
‘ER IS GENOEG RUST, RUIMTE EN VOEDSEL VOOR DE WOLF’

De wolf staat aan de top van de voedselketen en dat heeft ook voordelen, laat André Donker weten. "Wolven zijn een zeer welkome aanvulling op het wildbeheer. Er zijn genoeg reeën in Drenthe: er worden 3.000 dieren in de provincie afgeschoten en er komen 600 reeën om in het verkeer. Wolven kunnen beter dan mensen wild beheren. Ze selecteren zieke en zwakke dieren uit."

WOLF VESTIGT ZICH DEFINITIEF IN DRENTHE
WOLF VESTIGT ZICH DEFINITIEF IN DRENTHE

Mannetjeswolf GW1261m is meer dan zes maanden in het midden van Drenthe. Het is de eerste vestiging van een wolf in Nederland, buiten de Veluwe. De wolf is sinds november 2019 in beeld. "Voor de meeste mensen verandert er niets", zegt Glenn Lelieveld van de Zoogdiervereniging. "Ze zien de wolf niet, de wolf is niet gevaarlijker. Het gaat nu vooral om de subsidieregelingen voor schapenhouders. Bij zes maanden aanwezigheid van de wolf moet de provincie met de regio aan de slag voor een passende regeling."

EERSTE HALF JAAR 64 DIEREN DOODGEBETEN

In het eerste half jaar van 2020 zijn 64 dieren doodgebeten in Drenthe, het merendeel schapen. Mannetjeswolf GW1261m is verantwoordelijk voor de dood van 43 schapen.

VERJONGING IN HET BOS DOOR KOMST VAN DE WOLF
VERJONGING IN HET BOS DOOR KOMST VAN DE WOLF

In het Drents-Friese Wold passen reeën hun gedrag aan als er honden rondlopen. Waarschijnlijk gebeurt dat ook als er een wolf ten tonele verschijnt. Het gevolg is dat jonge eikenboompjes een kans krijgen. Ook andere planten en dieren kunnen profiteren van de komst van de wolf.

MANNETJESWOLF LIJKT ZICH TE HEBBEN GEVESTIGD IN DRENTHE

Officieel is het nog niet maar het lijkt erop dat mannetjeswolf GW1261 zich in Drenthe heeft gevestigd. Dat blijkt uit DNA-onderzoek en camerabeelden van wildcamera's.

VESTIGT DE WOLF ZICH DEFINITIEF IN DRENTHE? ‘WE HOPEN OP VEEL POEP’

Met behulp van DNA-onderzoek wil wolvendeskundige Glenn Lelieveld vaststellen of er officieel sprake is van vestiging van een wolf in Drenthe. Daarvoor is wolvenpoep nodig.

VIJF JAAR WOLVEN IN DRENTHE
VIJF JAAR WOLVEN IN DRENTHE

Robert Vlieghuis zag vijf jaar geleden de eerste 'Drentse wolf' bij Wezuperbrug. Wat is er in die vijf jaar zoal gebeurd?

STRESSVOLLE LAMMERTIJD DOOR WOLF
STRESSVOLLE LAMMERTIJD DOOR WOLF

Nu de wolf zich lijkt te vestigen in Drenthe zorgt de lammertijd voor veel bezorgdheid bij schapenhouders. Boeren zijn bang dat een deel van de lammeren dood ter wereld komt, vanwege de stress die schapen ervaren als een wolf de kudde bezoekt. Slechts een deel van de schade wordt vergoed.

SCHAPEN WEGGEHAALD UIT NATUURGEBIED
SCHAPEN WEGGEHAALD UIT NATUURGEBIED

Schapen die in natuurgebieden grazen zijn kwetsbaar, want een natuurgebied kun je niet wolf-proof maken. Afgelopen week werden bij Hooghalen tien Drentse heideschapen doodgebeten en deels opgegeten door, vermoedelijk, een wolf. Stichting Het Drentse Landschap, natuurbeheerder in dit gebied, haalt daarom de kudde in het Groote Zand weg.

2019
‘HONDEN ZIJN HET GROOTSTE PROBLEEM VAN SCHAPENBOEREN’

Wolvendeskundige Glenn Lelieveld zegt dat de schade die wolven aanrichten niets is vergeleken bij de schade veroorzaakt door honden. "Ik heb me laten vertellen dat honden voor zo'n 4.000 tot 13.000 keer per jaar de dader zijn bij schapen. We zitten nu op zo'n 300 schapen die gedood zijn door wolven, sinds 2015."

PREVENTIEF AFSCHIETEN

Wolven mogen in Europa alleen preventief worden doodgeschoten als aan heel strikte voorwaarden wordt voldaan. Het Europees Hof van Justitie heeft dat bepaald in een Finse zaak over de beschermde diersoort. Afschieten mag alleen als grondig is vastgesteld dat er geen andere bevredigende oplossing is, aldus de rechters.

EERSTE WOLVENMUNT VOOR SCHAPENHOUDER
EERSTE WOLVENMUNT VOOR SCHAPENHOUDER

Schapenhouder Gijsbert Six uit Benneveld krijgt de eerste wolvenmunt. De munt is speciaal geslagen is ter ere van de geboorte van welpjes op de Veluwe. Het is de eerste in de 'Wildlife' serie, een serie van twaalf munten over relatief onbekende dieren die weer terugkomen in Nederland.

WOLVENSPOREN IN MEPPEN
WOLVENSPOREN IN MEPPEN

Hans Hasper uit Assen volgt de roedel in Meppen. Dat doet hij vooral door op zoek te gaan naar sporen, want de wolven zelf zie je niet veel. "Ze zijn ontzettend schuw, je ziet ze bijna nooit. Daarom kost het veel tijd om een goed beeld te krijgen van de roedel", legt de Assenaar uit. (Foto: Hans Haspers)

NIEUW WOLVENPLAN
NIEUW WOLVENPLAN

Het nieuwe wolvenplan van de provincies is af. Daarin zijn alle Drentse wensen over hoe om te gaan met de wolf als die zich hier vestigt, opgenomen. Er was al een plan, dat ging over zwervende wolven die ons land aandoen. Het nieuwe plan gaat daarnaast ook over wolven die zich hier vestigen. Een belangrijk punt is de bescherming van vee en de schadevergoeding voor vee dat door wolven wordt gedood.

LTO PLEIT VOOR QUOTUM

De wolf gaat zich definitief vestigen in ons land. Daar zijn de deskundigen het wel over eens. Boeren maken zich zorgen over de komst van de wolf. Landbouworganisatie LTO wil dat het mogelijk wordt om wolven af te schieten als er een overschot komt. Natuurbeschermers zien niets in het afschieten van de wolf. Volgens boswachter Mirte Kruit van Natuurmonumenten zijn het vooral zwervende wolven die vee aanvallen. "Sinds de wolvin zich op de Veluwe heeft gevestigd, heeft ze geen schapen meer gepakt. Ze heeft zich volledig gefocust op wild."

WOLVEN IN DRENTHE

Opnieuw komen verschillende wolven naar onze provincie, waaronder de Duitse wolf GW849f, beter bekend als Janka, en de mannetjeswolf GW1261m. Onder andere in Elim, Hooghalen, Nieuwe-Balinge en Zwiggelte worden schapen het slachtoffer van een wolf. Tussen april en september is het rustig.

2018
WELPEN IN BEELD
WELPEN IN BEELD

De jonge wolven in de roedel van Meppen zijn op beeld verschenen. De reu van de groep loopt als eerste voorbij. Dat is volgens wolvendeskundige Hans Hasper te zien aan zijn diepe borstkast en de staart, die draagt hij zelfverzekerd. Na de vader komen de welpen. Het derde jong loopt mank. "Dit kan talloze oorzaken hebben, maar het lijkt niet ernstig", licht Hasper toe. De stoet wordt afgesloten door de teef van de groep, die het territorium afbakent. "Het dier snuffelt wat en lijkt daarna te urineren. Dit markeren wordt afgemaakt door nog even met de achterpoten te krabben. Dat zou inhouden dat deze wolf de teef van de groep is."

SPECIAAL HEK OM WOLVEN TE WEREN

Schapenhouder Gijsbert Six uit Benneveld krijgt als eerste in Drenthe een speciaal hek dat schapen moet beschermen tegen wolven. Maar het hek is niet alleen om de wolf tegen te houden, vertelt Jeannet Hilshof van Wolf-Fencing, een van de initiatiefnemers. Er moet zo ook meer rekening gehouden worden met de wolf. "Een tijd geleden zijn er wat schapen doodgebeten door de wolf en dan krijg je alleen meer weerstand. Wij willen graag de boeren helpen om de wolf buiten te houden zodat de wolf beschermd is, net als de schapen.''

ROEDEL VLAK OVER DE GRENS

In het Duitse Meppen, zo'n twintig kilometer van de grens met Drenthe, is een wolvenroedel gespot met minstens zes jongen. "Met name de jonge wolven van één à twee jaar gaan zwerven. Als dat zover is, dan is er wel een kans dat één van die welpen wel bij ons terechtkomt", aldus Aaldrik Pot van Staatsbosbeheer. Maar dat duurt nog twee jaar. De wolven die nu onze provincie opzoeken, komen uit andere roedels.

VESTIGING?
VESTIGING?

Een wolf lijkt zich te hebben gevestigd in Drenthe. Het dier wordt al langer met enige regelmaat gezien, zo ook voor een camera van Staatsbosbeheer, en lijkt zich thuis te voelen. Maar in het najaar wordt bekend dat het dier is doorgewandeld naar de Veluwe. Daar worden in 2019 voor het eerst welpen geboren. (Foto: Staatsbosbeheer)

BERGHONDEN MOETEN KUDDE BESCHERMEN
BERGHONDEN MOETEN KUDDE BESCHERMEN

Mike van der Most uit Leek heeft twee Pyreneese berghondenpups aangeschaft. Ze moeten uitgroeien tot waakhonden voor zijn schaapskudde. Van der Most hoopt dat de wolf schrikt van de grote honden en doorloopt naar een ander weiland. Als de wolf toch een schaap probeert te grijpen, komen de honden volgens hem wel degelijk in actie. "Dat gaan ze doen door te blaffen en mocht hij in zijn eentje het weiland in springen dan zullen ze hem zeker aanvallen", aldus Van der Most.

NIEUW WOLVENMELDPUNT

Om makkelijker te kunnen achterhalen of schapen aangevallen zijn door wolven, komt er een landelijk meldpunt. Het is een initiatief van Faunavisie Wildcare in Westernieland en schaapherder Jos Robroek uit Exloërveen. "Nu is het erg lastig te achterhalen wat er met beschadigde schapen is gebeurd", aldus Robroek. "Tenzij je er snel bij bent en een DNA-test kunt doen."

MEERDERE WOLVEN IN DRENTHE
MEERDERE WOLVEN IN DRENTHE

Verschillende wolven komen dit jaar naar onze provincie. Wolvin Naya zwerft bijna een maand lang ongezien door een deel van Nederland, waaronder Drenthe. In oktober wordt ze in België gedood, vrijwel zeker door stropers. Wolvin GW954f, afkomstig uit een roedel in het Duitse Schneverdingen, doodt schapen in Benneveld en Oosterhesselen. Wolf GW953M, met onbekende herkomst, doodt meerdere schapen o.a. in Zuidwolde. Wolvin GW998f, afkomstig uit een roedel bij Babben in Brandenburg doet o.a. Drenthe aan en doodt schapen in Ekehaar. Een onbekende wolvin valt schapen aan in Orvelte en Dalerpeel.

2017
UITEENLOPENDE REACTIES

Pim Lollinga van Faunavisie Wildcare noemt de wolf een last voor Nederland. "Beide wolven die hier waren, zijn platgereden. Honderd procent van de wolven is dus verkeersslachtoffer geworden." En er is te weinig voedsel in ons land. "Je kunt wel zeggen dat er reeën zijn en ze eten misschien ook muizen en molletjes. Maar uiteindelijk ook schapen." Leo Linnartz van Wolven in Nederland denkt dat er wel genoeg ruimte en voedsel is, voor twintig tot dertig wolvenroedels. "Een gewone huishond is voor kinderen gevaarlijker dan een wolf. Die is veel te schuw." Wolven eten edelherten, reeën, wilde zwijnen. "Uiteindelijk is het de wolf zelf die bepaalt of het leefgebied groot genoeg is en of er voldoende voedsel is."

AANGEREDEN OP DE SNELWEG
AANGEREDEN OP DE SNELWEG

Op de A28 wordt tussen Hoogeveen en Meppel een wolf doodgereden. Het dier was gezond, ongeveer anderhalf jaar oud en kwam uit een roedel ten noorden van Bremen. Het dier is in oktober voor een live publiek geprepareerd en tentoongesteld in het Duurzaamheidscentrum in Assen.

2016
DE WOLF IS TERUG IN DRENTHE

De wolf die in 2015 door onze provincie liep, keert terug naar Drenthe. De huid en het skelet van de wolf worden tentoongesteld in de expositie 'De Wolf in Drenthe' in het Duurzaamheidscentrum in Assen. Schoolkinderen uit Assen en Tynaarlo openden de tentoonstelling en waren onder de indruk. "Als je naast het skelet staat, is hij best groot!"

2015
EERSTE WAARNEMING
EERSTE WAARNEMING

“Langs de N381 bij Noord-Sleen is vanochtend een wolf gezien. Klazienavener Jan van der Aa legde het dier vast op de camera.” Zo werd de eerste waarneming van een wolf in Drenthe wereldkundig gemaakt. In de dagen daarna liep het mannetje van Drenthe naar Groningen en stak een paar dagen later bij Bad Nieuweschans de grens over. Op 15 april werd het dier dood gevonden langs de A7 bij Berkhof in Duitsland, aangereden door een vrachtwagen. Tijdens zijn tocht door Drenthe en Groningen doodde de wolf schapen in Westerbork, Nieuw-Amsterdam, Termunten en Holwierde. Het dier bleek afkomstig uit een roedel in Münster. (Foto: Jan van der Aa)

OP BEZOEK IN DUITSLAND
OP BEZOEK IN DUITSLAND

ROEG! gaat op bezoek in Duitsland. De meeste wolven die de oversteek naar Nederland maken zijn afkomstig uit Duitse populaties. Wat merken de herder en de jager van de wolven?

2014
BESCHERMDE INHEEMSE SOORT

De wolf (Canis lupus) wordt aangewezen als beschermde inheemse diersoort in de zin van de Flora- en faunawet. Dat betekent dat het doden, vangen of opzettelijk verstoren van in het wild levende wolven verboden is.

1780
LAATSTE WOLF IN DRENTHE

Mensen hebben zo intensief op de wolf gejaagd, dat hij uit Nederland verdween. In 1780 was er in Drenthe geen wolf meer te vinden, in 1881 werd de laatste wolf van Nederland gedood. (Bron: Wolven in Nederland)

Contact
opnemen